Cách 1
Phân tích sự mâu thuẫn trong các hành động của nhân vật ông Diểu trong "Muối của rừng":
1. Mâu thuẫn giữa hành động và suy nghĩ ban đầu:
-Hành động: Ông Diểu đi săn khỉ với mục đích bảo vệ mùa màng.
-Suy nghĩ: Ông Diểu coi khỉ là loài vật hoang dã, cần phải tiêu diệt.
2. Mâu thuẫn giữa hành động và suy nghĩ sau khi chứng kiến cảnh con khỉ mẹ hy sinh:
- Hành động: Ông Diểu hối hận, thương xót cho bầy khỉ.
-Suy nghĩ: Ông Diểu nhận thức được sự tàn nhẫn của hành động săn bắn.
3. Mâu thuẫn giữa lời nói và hành động:
-Lời nói: Ông Diểu nói rằng sẽ không bao giờ đi săn khỉ nữa.
-Hành động: Ông Diểu vẫn tiếp tục đi săn khỉ.
4. Mâu thuẫn giữa ý thức và bản năng:
-Ý thức: Ông Diểu biết rằng hành động săn bắn khỉ là sai trái.
-Bản năng: Ông Diểu vẫn bị thôi thúc bởi bản năng sinh tồn và mong muốn bảo vệ mùa màng.
Lý giải sự mâu thuẫn:
-Sự tác động của hoàn cảnh: Ông Diểu sống trong một môi trường mà con người phải thường xuyên đối mặt với thiên nhiên hoang dã.
-Sự thiếu hiểu biết: Ông Diểu không hiểu được đời sống và tình cảm của loài khỉ.
-Sự yếu đuối của con người: Ông Diểu không đủ mạnh mẽ để vượt qua bản năng và hoàn cảnh.
Ý nghĩa:
-Sự mâu thuẫn trong các hành động của nhân vật ông Diểu thể hiện sự phức tạp của tâm lý con người.
-Tác phẩm giúp người đọc nhận thức được tác động tiêu cực của con người đến thiên nhiên.
-Tác phẩm kêu gọi con người cần chung tay bảo vệ thiên nhiên và môi trường sống của các loài động vật.
Bảng tóm tắt:
|
Hành động
|
Suy nghĩ
|
Lý giải
|
|
Đi săn khỉ
|
Coi khỉ là loài vật hoang dã, cần phải tiêu diệt
|
Hoàn cảnh, thiếu hiểu biết, yếu đuối
|
|
Hối hận, thương xót cho bầy khỉ
|
Nhận thức được sự tàn nhẫn của hành động săn bắn
|
Hối hận
|
|
Nói không bao giờ đi săn khỉ nữa
|
Sợ hãi trước sức mạnh của thiên nhiên và đồng cảm với nỗi đa của các loài vật hoang dã
|
Yếu đuối
|
|
Vẫn tiếp tục đi săn khỉ
|
Suy nghĩ về công việc của mình, bản thân lo lắng bị chê cười khi đi săn mà không mang được con vật nào trở về
|
Bản năng
|
Cách 2
Nhân vật ông Diểu trong truyện ngắn "Muối của rừng" của Nguyễn Huy Thiệp là một hình ảnh phức tạp và đầy mâu thuẫn. Ông là một thợ săn lão luyện, thường xuyên vào rừng săn bắn, coi đó là thú vui, cách kiếm sống và thể hiện bản lĩnh đàn ông. Tuy nhiên, sau khi bắn chết con khỉ đực, ông lại hối hận và ân hận, chứng kiến cảnh gia đình khỉ đau khổ, ông chấp nhận phóng sinh cho khỉ đực về với bầy khỉ.
Mâu thuẫn trong hành động của ông Diểu thể hiện rõ nét qua hai khía cạnh: giữa hành động săn bắn và lòng nhân ái, giữa sự tàn nhẫn và lòng vị tha. Một mặt, ông tàn nhẫn bắn chết con khỉ đực, thể hiện sự thiếu trân trọng đối với sinh mạng động vật. Thế nhưng hành động đắp thuốc lá cho khỉ đực, rồi trả khỉ đực về với thiên nhiên thể hiện lòng vị tha, sự hối lỗi và mong muốn sửa chữa sai lầm. Mâu thuẫn này cũng xuất phát từ mâu thuẫn giữa bản năng con người và ý thức bảo vệ thiên nhiên. Bản năng con người thúc đẩy họ săn bắt động vật để sinh tồn, nhưng ý thức bảo vệ thiên nhiên lại lên án hành vi này vì gây hại cho hệ sinh thái. Ông Diểu, với bản năng của một thợ săn, đã vướng vào mâu thuẫn này. Tuy nhiên, sau khi chứng kiến cảnh gia đình khỉ đau khổ, ông đã nhận thức được sai lầm của mình và có hành động sửa chữa.
