Lý thuyết Hô hấp ở thực vật - Sinh học 11 Cánh diều

Hô hấp ở thực vật là gì?

Hô hấp là quá trình phân giải các hợp chất hữu cơ phức tạp, phổ biến là carbohydrate thành các chất đơn giản, đồng thời tạo thành ATP và nhiệt năng.

Hô hấp có thể diễn ra trong điều kiện có oxygen (hô hấp hiếu khí - hình thức chủ yếu) hoặc không có oxygen (lên men).

Vai trò của hô hấp là gì?

• Năng lượng (ATP) sinh ra từ hô hấp được sử dụng cho hầu hết các hoạt động sống của cây
• Nhiệt năng được giải phóng trong hô hấp giúp duy trì nhiệt độ cơ thể, đảm bảo cho các hoạt động sống trong cơ thể thực vật diễn ra một cách bình thường.
• Hô hấp tạo ra các sản phẩm trung gian là nguyên liệu để tổng hợp nên các hợp chất hữu cơ trong cơ thể như protein, acid béo,...

Các con đường hô hấp ở thực vật là gì?

Hô hấp hiếu khí:

• Đường phân: xảy ra ở tế bào chất, trong điều kiện không có O2 (kị khí), khi đó 1 phân tử glucose sẽ phân giải thành 2 phân tử pyruvate thu được 2 ATP và 2 NADH.
• Oxy hóa pyruvate và chu trình Krebs: hai phân tử pyruvate trong chất nền ti thể được biến đổi thành 2 phân tử acetyl-CoA, 2 NADH và 2 CO2. 2 phân tử acetyl-CoA đi vào chu trình krebs (trong chất nền ti thể), mỗi phân tử bị chuyển hóa thành 2 CO2, 3 NADH, 1 FADH2 và 1 ATP.
• Chuỗi truyền electron: phân bố ở màng trong ti thể, tại đây e sẽ được truyền từ NADH và FADH2 tới O2 qua một chuỗi các phản ứng oxy hóa khử, cuối cùng tạo ra ATP và nước.

Các yếu tố ảnh hưởng đến hô hấp ở thực vật là gì?

• Nước: liên quan trực tiếp đến cường độ hô hấp
• Nhiệt độ: ảnh hưởng đến hoạt động của enzyme hô hấp, từ đó ảnh hưởng đến cường độ hô hấp.
• Hàm lượng O2: ảnh hưởng trực tiếp tới cường độ hô hấp do O2 là nguyên liệu của hô hấp
• Hàm lượng CO2: nồng độ CO2 cao gây ức chế hô hấp hiếu khí, cây chuyển sang lên men, tạo sản phẩm gây độc, giảm sức sống của hạt.

Ứng dụng hô hấp trong thực tiễn như thế nào?

Hô hấp trong bảo quản nông sản:

• Điều chỉnh hàm lượng nước
• Điều chỉnh nhiệt độ
• Điều chỉnh thành phần không khí trong môi trường bảo quản

Hô hấp trong trồng trọt:

• Làm đất, làm cỏ sục bùn, vun gốc,...
• Trồng cây đúng thời vụ
• Chủ động tưới tiêu hợp lí,...

Mối quan hệ giữa quang hợp và hô hấp là gì?

Hai quá trình này liên quan chặt chẽ với nhau: