Đọc hiểu Chiếc rổ may (Tế Hanh) | Luyện đề đọc hiểu Văn 10

Nhân vật trữ tình trong bài thơ là tác giả - người con.

- “Mẹ tôi ngồi”: Hình ảnh người mẹ ngồi tĩnh lặng, giản dị, thể hiện sự cần mẫn, kiên nhẫn.

- “Mùi thơm cũ”, “tấm lòng thơm”: Những từ ngữ này không chỉ gợi nhớ về hương vị thân quen mà còn biểu trưng cho tình yêu thương dịu dàng, ấm áp của mẹ.

- Hành động “vá bên chiếc rổ”, “đắp từng miếng vá ấm con thơ” cho thấy sự chu đáo, tỉ mỉ và hy sinh thầm lặng của người mẹ vì con.

Từ “tiện tặn” có nghĩa là cẩn thận, chu đáo và khéo léo. Ở đây, tác giả dùng từ này để mô tả cách mẹ sắp xếp, bảo quản những mảnh vải còn nguyên vẹn trong lọ nhỏ. Điều đó cho thấy mặc dù cuộc sống có khó khăn, mẹ vẫn tỉ mỉ, chu đáo để dành những thứ tốt đẹp cho con – biểu hiện của tình mẫu tử thiêng liêng và lòng lo toan vô bờ bến.

Phép điệp ngữ “lặng lẽ” được sử dụng nhằm:

- Nhấn mạnh hành động dịu dàng, săn sóc hết sức chu đáo thấm đượm tình yêu của mẹ dành cho con.

- Tạo nhịp điệu nhẹ nhàng, êm ả, góp phần khắc họa hình ảnh người mẹ cần mẫn, thầm lặng nhưng chan chứa yêu thương.

- Từ đó, cảm xúc của con thơ khi chứng kiến hành động của mẹ càng trở nên sâu lắng, trân trọng hơn.

Hai câu thơ thể hiện tâm trạng bối rối, lo lắng và mong manh của đứa trẻ khi gặp phải khó khăn. Khi chiếc áo rách, con thơ cảm thấy bất an, thiếu vắng sự che chở, bảo bọc của mẹ – biểu tượng của tình yêu thương và an toàn. Đây cũng là lời van xin, khao khát được trở lại với mái ấm gia đình, nơi có tình mẫu tử ấm áp.

Giọng điệu của bài thơ mang tính trữ tình, dịu dàng và đượm buồn. Tác giả sử dụng ngôn từ giản dị, mộc mạc nhưng chứa đựng cảm xúc chân thật, giàu tính nhân văn. Bài thơ lấy điểm nhìn từ giọng nói của đứa trẻ vừa ngây thơ, vừa tràn đầy yêu thương, thể hiện sự khát khao được che chở, an ủi từ mẹ. Đồng thời sự kết hợp giữa miêu tả cảnh vật và tâm trạng đã tạo nên một không gian ấm áp, chan chứa tình mẫu tử và đồng thời là nỗi nhớ, lo âu khi đối diện với khó khăn.

Tình mẫu tử là một giá trị thiêng liêng, bao la và vô điều kiện trong cuộc sống. Qua bài thơ, ta cảm nhận được sự hy sinh thầm lặng, chu đáo và dịu êm của người mẹ qua từng hành động giản dị như vá áo cho con. Dù trong hoàn cảnh nghèo khó, mẹ vẫn luôn dành trọn tình yêu thương, sự quan tâm và lo toan cho con, như một bến đỗ an toàn giữa những sóng gió của cuộc đời. Vẻ đẹp của tình mẫu tử không chỉ thể hiện qua lời nói mà còn qua hành động, qua từng cử chỉ nhỏ bé nhưng chứa đựng cả một trời yêu thương. Đây là nguồn động viên tinh thần vô giá, giúp con người vượt qua mọi khó khăn và thử thách.