Đọc hiểu Khun Lúa - Náng Ủa | Luyện đề đọc hiểu Văn 11

Tâm trạng của nàng Ủa vô cùng đau khổ, tuyệt vọng. Nàng "buồn đau", "ngã vật nằm queo" như người mất hồn, "như cuồng", rơi vào trạng thái hôn mê. Khi tỉnh dậy, nàng chỉ muốn "chết đi cho khuất" vì không thể chịu đựng cảnh "sống chia lìa, lay lắt". Về nhà, nàng "âu sầu buồn bã", "nước mắt lã chã", "ngậm buồn" và chẳng còn thiết tha điều gì.

Người cha thể hiện sự ngăn cấm quyết liệt bằng thái độ tàn nhẫn và đe dọa. Ông thẳng thừng tuyên bố: "Hễ mày còn bướng thì tao chặt đầu!".

- Tình cảm tha thiết của chàng Lú được thể hiện qua các hành động:

+ Vội vã đi tìm nàng ngay khi nhận được tin: "Chàng sợ đi ngay".

+ Lo lắng, gọi lay, xót xa khi thấy nàng bất tỉnh: "Chàng gọi, Chàng lay", "Hỡi ôi, Vía Ủa có hay chăng về".

+ Ân cần, trìu mến chăm sóc: “Hà hơi” Chàng bế Chàng bồng" 

+ Dỗ dành, an ủi và thề nguyền thủy chung: "Gắng hãy về chớ quá buồn đau... Có trời chứng giám ta nào phụ nhau!".

Đoạn trích nằm ở phần phát triển hoặc cao trào của câu chuyện. Đây là lúc xung đột (xung đột giữa tình yêu của đôi trai gái và sự ép buộc của cha mẹ, hủ tục) lên đến đỉnh điểm, dẫn đến hành động quyên sinh sau này.

- Chàng Lú làm vậy vì:

+ Yêu thương nàng: Chàng hiểu nàng không thể chống lại cha và hoàn cảnh lúc này. Ở lại chỉ khiến nàng thêm đau khổ, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng trước sự tàn nhẫn của người cha. Việc khuyên nàng tạm trở về là để bảo vệ nàng.

+ Sự tỉnh táo và lòng thủy chung: Chàng không cam chịu từ bỏ mà tìm một cách khác để giữ tình yêu. Lời thề "Có trời chứng giám ta nào phụ nhau" chứng tỏ chàng vẫn nuôi hi vọng và tin vào tình yêu của họ, dù hiện tại phải chia lìa. Hành động này xuất phát từ tình yêu sâu sắc, chân thành và sự hi sinh.

Đoạn trích đã khắc họa chân thực và cảm động một mối tình sâu nặng, thủy chung nhưng đầy bi kịch của đôi trai gái. Tình yêu ấy được thể hiện qua nỗi đau đớn tột cùng khi bị chia cắt. Nàng Ủa đau khổ đến mức "ngã vật nằm queo", rơi vào cơn mê và chỉ muốn "chết đi cho khuất" để thoát khỏi cảnh "sống chia lìa, lay lắt". Còn chàng Lú, với tình yêu tha thiết, đã vội vã tìm đến, lo lắng gọi lay, ân cần "bế bồng", "hà hơi" để cứu vớt người yêu thoát khỏi cõi chết. Trong hoàn cảnh ngặt nghèo ấy, chàng vẫn tỏ ra là chỗ dựa tinh thần vững chắc cho nàng. Dù đau lòng, chàng vẫn phải khuyên nàng tạm trở về để bảo toàn tính mạng, nhưng lời thề "Có trời chứng giám ta nào phụ nhau" như một minh chứng cho tấm lòng son sắt, thủy chung không bao giờ thay đổi. Qua đó, ta thấy được vẻ đẹp của một tình yêu chung thủy, sẵn sàng vượt lên trên hoàn cảnh và hiểm nguy, dù phải đối mặt với bi kịch đau thương.